Focus

4 տարածված կոգնիտիվ աղավաղումներ 👇

1) Հաստատման հակվածություն. սա աղավաղման այնպիսի տեսակ է, որի ժամանակ մարդը հակված է փնտրել և գտնել, կամ նախապատվությունը տալ այն ինֆորմացիային, որը հաստատում է և չի հակասում իր տեսակետին։

2) Կանխատեսման սխալը. սա էլ է բավականին տարածված կոգնիտիվ աղավաղում, որի ազդեցության տակ գտնվողներին թվում է, որ արդեն տեղի ունեցած իրադարձությունները ավելի կանխատեսելի էին, քան դրանք իրականում կային։

3) Կեղծ կոնսենսուսի էֆեկտը. սա էլ բնութագրում է մարդկանց հակվածությունը գերագնահատելու զրուցակցի՝ իրենց տեսակետի հետ համաձայն լինելու աստիճանը։

4) Հասանելիության էվրիստիկա. այս կոգնիտիվ աղավաղումը ի հայտ է գալիս այն ժամանակ, երբ մարդիկ, հեռուստատեսությամբ տեսնելով, որ իրենց շրջակայքում կատարվում են բազմաթիվ հանցագործություններ, սկսում են մտածել, որ այդ հանցագործությունները դարձել են ավելի սովորական, քան կային։

Այսպիսի բաներ 🙃

Ինչպես է ոսկին փրկում նեյրոններին մահանալուց 🔥

Կոնֆոկոլային մանրադիտակով ստացված այս պատկերում կարմիր գունավորում ունեցողները նեյրոններն են, իսկ կապույտները՝ աստրոցիտները...

Սրանք, նեյրովարակային կամ նեյրոդեգերատիվ բազմաթիվ հիվանդությունների դեպքում, ինչպիսին է, օրինակ, Ալցհեյմերի հիվանդությունը, կարող են չափազանց ակտիվանալ նեյրոմեդիատորների ազդեցությունից և մահանալ: Այս գործընթացը ստացել է էքսայթատոքսիկացիա անվանումը ( անգլերեն՝ to excite-գրգռել, ակտիվացնել և toxicity-թունավորում բառերից ):

Սակայն վերջերս գիտնականները հետազոտության ընթացքում ոսկու նանոմասնիկներ են սինթեզել, որոնք կրում էին պեպտիդներ 🧪

Վերջիններս ազդել են էքսայթատոքսիկացիային մասնակցող մի շարք ընկալիչների վրա՝ զսպելով դրանց և այդպիսով փրկելով նեյրոններին մահանալուց ))

« Վերջին տասը տարիների ընթացքում նեյրոկենսաբանները հայտնաբերել են, որ ուղեղը, ինչպես գիտելիքի ծարավ աշակերտը, չափազանց զգայուն ձևով է արձագանքում ցանկացած փորձի։

Խնդրեք նրան ամեն օր առաջադրանքներ լուծել, և նա կտիրապետի մաթեմատիկայի։ Խնդրեք նրան հաճախակի անհանգստանալ, և նա ավելի կանհանգստանա։ Խնդրեք կենտրոնանալ, և նա կդառնա ավելի ուշադիր »։

Հեղինակ՝ հոգեբան և Սթենֆորդի համալսարանի պրոֆեսոր Քելլի Մակգոնիգալ

« Ես չէի կարողանա գրել այսքան բազմաոլորտ գրքեր՝ հենվելով միայն դպրոցում ստացած կրթությանս վրա։ Ես պետք է ողջ ընթացքում զբաղվեի ինքնակրթությամբ։

Իմ գրադարանը աճում էր, իսկ ես ստիպված էի անընդհատ քրքրել դրանք, քանի որ վախենում էի, որ սխալ կհասկանամ ինչ֊որ մի հարց, որը խելացի մարդու համար չափազանց պարզ կթվար։

Լավ գաղափարներ ունենալու համար, պետք է լավ գաղափարներ կարդալ։ Դիպլոմով ամեն ինչ չի ավարտվում, այլ միայն սկսվում է։

Այդ զանազան ընթերցանությունները, որոնք առաջանում էին « ուղղորդող ձեռքի » պակասից, թողեցին իրենց հետքը։ Ես հետաքրքրված էի 20 տարբեր ուղղություններով, և այդպես էլ շարունակվեց։ Ես գրել եմ գրքեր Դիցաբանության, Աստվածաշնչի, Շեքսպիրի մասին, պատմության, գիտության մասին և այսպես շարունակ.... »

Հեղինակ՝ գրող, կենսաքիմիկ Այզեկ Ազիմով

Պրոդուկտիվության մասին ))

« Երբ ես ինձ լիովին անընդունակ եմ զգում որևէ գիրք արդյունավետորեն կարդալու համար, սկսում եմ լուծել հանրահաշվական և եռանկյունաչափական առաջադրանքներ, քանի որ դրանք չեն հանդուրժում ուղեղի սխալներն ու նրան են վերադարձնում ուղիղ ճանապարհը »։
Հեղինակ՝ Մարի Կյուրի

« Անհանգստանալը լավ է, արդյունավետ է: Բայց, այ վախենալը արդյունավետ չէ »։
Հեղինակ՝ Անաստասիա Սարտան

« Հաղորդակցությունը գերագնահատված է։ Մեկ ժամ միայնակ մնալն ավելի արդյունավետ է, քան մեկ շաբաթյա զրույցները »։
Հեղինակ՝ Պավել Դուրով

Սուրճի լուսանկարն ու արդյունավետությունը ))

Ըստ գիտնականների, սուրճի լուսանկարներ դիտելը օգնում է դառնալ ավելի ուշադիր ու կենտրոնացած։

Սակայն խնդիրն այստեղ այնքան էլ լուսանկարը չէ։ Գիտնականները նշում են, որ ցանկացած ասոցիացիա այն բանի հետ, ինչը Ձեզ օգնում է զգոնանալ, կարող է նույն ազդեցությունը թողնել։

Նմանատիպ էֆեկտ կարող է նկատվել նաև, երբ զգում եք, օրինակ, սուրճի բույրը՝ նույնիսկ այն չխմելով ))

Սակայն, եթե սուրճ խմելը Ձեզ օգուտ չի տալիս այս հարցում, ապա դրան հիշեցնող ասոցիացիաները նույնպես չեն օգնի։

Մոտիվացիան ու արդյունավետությունը ))

Երբ ինչ-որ բան անելիս մենք մոտիվացված ենք լինում, այն, իհարկե, դրական է ազդում արդունավետության վրա, և սա շատերս նկատած կլինենք։ Բայց արի ու տես, որ երբ այն դրսևորվում է ոչ ճիշտ չափով, կարող է ոչ միայն չօգնել, այլ նաև խանգարել գործողությանը․․․

Նյարդային գրգռվածության և արդյունավետության միջև այս կապը հայտնի է Յերքս֊Դոդսոնի օրենք անունով, քանի որ այն մանրամասն ուսումնասիրել և նկարագրել են հոգեբաններ Ռոբերտ Յերքսն ու Ջոն Դոդսոնը 😎

Վերջիններս սրա հետ կապված իրենց առաջին ուսումնասիրություններն արել են առնետների վրա։ Նրանց էլեկտրական շոկի ենթարկելով՝ հոգեբանները պարզել են, որ այն առնետների մոտ մոտիվացիա է առաջացնում լաբիրինթոսն անցնելու համար։ Բայց երբ էլեկտրական շոկը մեծանում է, նրանք չեն ցանկանում գործել: Այսինքն՝ գերմոտիվացիան բացասական է ազդում արդյունավետության վրա:

Այս սկզբունքն աշխատում է նաև քննություններին պատրաստվելու ժամանակ և առօրյա շատ այլ իրավիճակներում։ Երբ կա բավականաչափ մոտիվացիա, սովորելու վրա կենտրոնանալն ավելի է հեշտանում, բայց երբ այն անցնում է սահմանը, կենտրոնանալը գնալով բարդանում է 📚

Իսկ ինչպե՞ս որոշել մոտիվացիայի չափը ))

Պետք է նշել, որ տարբեր բարդության առաջադրանքներ կատարելիս արդյունավետության համար տարբեր աստիճանի մոտիվացիա է անհրաժեշտ։

✅ Ընդունված է համարել, որ պարզ առաջադրանքների համար նորմալ է բարձր մոտիվացիան, միջին բարդության առաջադրանքների համար՝ միջին աստիճանի մոտիվացիան, իսկ բարդ առաջադրանքների համար՝ ցածր մոտիվացիան։